هُلند (به هلندی: Nederland (تلفظ: نـِیدِرلانت)، به انگلیسی: The Netherlands و Holland) کشوری است کوچک از قلمروهای پادشاهی هلند در شمال غربی اروپا با شانزده و نیم میلیون جمعیت که بیشترشان مسیحی پروتستان هستند. جمعیت مسلمانان هلند نزدیک به یک میلیون نفر است. پایتخت هلند شهر آمستردام است، اما به منظور تمرکززدایی بسیاری از وزارتخانهها و سفارتخانهها در شهر لاهه یا اطراف آن مستقر شدهاند. هلند قسمت اصلی و اروپایی پادشاهی هلند (به زبان هلندی: Koninkrijk der Nederlanden کُنینکرَیک دِر نِیدِرلاندِن) بشمار میرود که جزایری را در آمریکای مرکزی نیز شامل میشود. هلند از شرق با آلمان همسایهاست و از جنوب با بلژیک و از غرب نیز از طریق دریا با بریتانیا. بندر روتردام دومین شهر بزرگ هلند است و از نظر مساحت و تعداد اسکلههایی که دارد، بزرگترین بندر اروپا نیز به شمار میرود.
۲۵ درصد از زمینهای کشور هلند پایینتر از سطح دریای آزاد قرار دارد و ۲۱ درصد
از جمعیت آن در این مناطق زندگی میکنند.
نام
حدود نیمی از زمینهای هلند نیز ارتفاعی کمتر از یک متر از سطح دریا دارد. به این خاطر است که نام این کشور در زبان هلندی Nederland به معنی «سرزمین پست» (فروبوم) است و نامی که بسیاری زبانهای دیگر برای این کشور بهکار میبرند هم همین معنی را میدهد. هلند را در آلمانی Niederlande، در انگلیسی the Netherlands، در کرواتی Nizozemska، در فرانسوی Les Pays-Bas، در ایتالیایی Paesi Bassi، در فنلاندی Alankomaat و در اسپانیایی Países Bajos مینامند که همگی در این زبانها به معنی «سرزمین پست» است.
واژه هلند که در زبان فارسی و همچنین انگلیسی و عربی و بسیاری زبانهای دیگر
برای این کشور بهکار میرود در اصل نام منطقهای از این کشور بوده (مقایسه شود:
پارس/ایران) که برای اشاره همه کشور بهکار رفته است. واژه هلند Holland در زبان
هلندی میانه به شکل holtland بود و معنی آن «سرزمین چوب» است.
پیشینه
هلند در پی جنگی خونین و هشتاد ساله در سال ۱۶۴۸ میلادی از زیر فرمان امپراتور
اسپانیا خارج شد. در پی آن با ایجاد صلح در کشور، فعالیتهای بازرگانی، فرهنگی و
سیاسی گستردهای از سوی هلندیان آغاز شد که از آن به عنوان دوران طلایی هلند نام
برده میشود.
اقتصاد
تولید ناخالص داخلی هلند (نه تولید ملی) در سال ۲۰۰۶ بیش از پانصد میلیارد یورو بودهاست و نرخ رشد اقتصادی در همین سال نزدیک به ۳ درصد بودهاست. رشد تورم در هلند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ بطور متوسط حدود دو درصد گزارش شدهاست. نرخ بیکاری در دورهٔ مشابه تقریبا دو درصد بودهاست (۴۰۰ هزار نفر و کمتر).
هلند در پرورش و تجارتِ گُل مقام اول را در جهان داراست. دامداری و کشاورزی نیز
از پایههای اقتصاد هلند محسوب میشود. هلندیها برخلاف کوچکی کشورشان سهم بزرگی در
تجارت و بانکداری جهانی دارند. ایالات متحدهٔ آمریکا یکی از بازارهای اصلی هلند است
و کشورهای اتحادیه اروپا مهمترین شرکای تجاری آن هستند. بیش از نیمی از سهام شرکت
نفتی- گازی شل را هلند در اختیار دارد و مابقی را بریتانیا. این شرکت که بخش هلندی
آن به رویال داچ شل معروف است در زمینهٔ استخراج و تجارت نفت و گاز در سراسر جهان
از جمله ایران فعالیت میکند. هلند خود نیز دارای ذخایر گاز طبیعی است و قسمتی از
آن را صادر میکند. کشتی سازی و صنایع شیمیایی از دیگر صنایع مادر در هلند هستند.
از شرکتهای بزرگ هلندی میتوان به فیلیپس (صنایع الکترونیک) و هاینکن (یکی از اصلی
ترین تولید کنندگان آبجو در جهان) اشاره کرد. واحد پول هلند پیش از تبدیل به یورو،
فلورن یا گیلدر هلندی بود.
ایرانیان هلند
ایرانیان هلند، یکی از تازهواردترین دسته های مهاجر در اروپا و از بزرگترین آنها به شمار میروند. شمار ایرانیان مقیم هلند، بر پایه دادههای مرکز آمار هلند (سی.بی.اس.) بیش از سی و یک هزار نفر است. بیشتر تعداد ایرانیان هلند در پایتخت، آمستردام، ساکن هستند.
بیشتر ایرانیان مقیم هلند از سالهای پایانی دهه ۱۹۸۰ تا سالهای میانی دهه ۱۹۹۰ به عنوان پناهنده وارد هلند شدهاند. اداره مهاجرت هلند (آی.ان.دی) در گزارشهای خود از آنها به عنوان یکی از موفقترین گروههای مهاجر در هلند نام برده است.
از اواخر دهه ۱۹۸۰ همزمان با اقامت گروهی از مخالفان ایرانی جمهوری اسلامی در هلند، فعالیتهای جاسوسی وزارت اطلاعات ایران نیز در بین آنها آغاز شدهاست. مشهورترین نمونه، «ماجرای انوش» است در نهایت با قتل او در سال ۱۹۹۵ و فاش شدن فعالیتهای جاسوسیاش در ۱۹۹۶ موجی از وحشت در بین ایرانیان مقیم هلند به وجود آورد.
به دنبال اعتراضات گسترده در ایران در تابستان ۲۰۰۹، در هلند، شهرهای آمستردام، خرونینگن، دلفت، روتردام و لاهه شاهد تظاهرات اعتراضی ایرانیان مهاجر و دانشجویان بودهاند. در ژوئیه ۲۰۰۹ یکی از بزرگترین تظاهرات ایرانیان هلند در آمستردام در اعتراض به خشونتها در ایران با سخنرانی شیرین عبادی برگزار شد.
در ژانویه ۲۰۱۰ کنسرت سفارت جمهوری اسلامی در لاهه با عنوان «صلح» در روتردام،
با درگیری فیزیکی میان معترضان و عوامل سفارت ایران ناتمام ماند. مدتی بعد حیاط
سفارت جمهوری اسلامی توسط گروهی از جوانان ایرانی و اروپایی مدتی اشغال شد که با
دخالت پلیس و بدون خشونت پایان یافت. در ژوئن ۲۰۱۰ سفر عزت الله ضرغامی، مدیر صدا و
سیمای جمهوری اسلامی به هلند برای بازدید از شبکه تلویزیونی «ان.او.اس» با اعتراض
شدید فعالان ایرانی در هلند و یک جنجال رسانهای لغو شد.
فعالیتهای فرهنگی
یکی از فعالترین بخشهای ایرانشناسی در جهان در دانشگاه لیدن در هلند قرار گرفته است.
از اوت ۲۰۰۶ یک رادیوی پارسیزبان به نام رادیو زمانه با بودجه تصویب شده از سوی پارلمان هلند آغاز به کار کرده است. این بودجه در زمان نمایندگی فرح کریمی در پارلمان هلند به تصویب رسید. این رادیو همچنان در آمستردام فعال است.
در ژانویه ۲۰۱۰ یک شبکه فرهنگی-اجتماعی برای بازتاب دادن فعالیتهای ایرانیان در هلند و همچنین شناساندن فرهنگ ایران به هلندیان در آمستردام به ثبت رسیده است. این شبکه با نام «شبکه ایرانیان هلند» (Persian Dutch Network) همچنین دارای سایت و صفحه فیسبوکی است که به مسایل جامعه ایرانی-هلندی در زمینههای گوناگون میپردازد. این شبکه ویدئوهای گوناگونی از برنامههای فرهنگی و سیاسی ایرانیان هلند در اینترنت منتشر کرده است.
در سپتامبر 2014 شاهین گوانجی به عنوان رئیس بخش تحقیقات بین الملل بیوتکنولوژی و عضو هیات رئیسه آکادمی جهانی علوم پزشکی در کشور هلند اتخاب شد.